Máy dọn bùn đáy ao ba trong một

https://www.ipvietnam.gov.vn/vi_VN/web/guest/sang-che-viet/-/asset_publisher/XzSH8lY4WRq7/content/may-don-bun-ay-ao-ba-trong-mot

Máy dọn bùn đáy ao ba trong một

1153 Xem01/09/2021 | 09:12 AM

Hàng chục năm qua, từ một bộ đội giải ngũ, chí thú với cửa hàng sửa xe trước nhà, ông Nguyễn Kim Hùng (Gia Bình, Bắc Ninh) đã trở thành ‘nhà sáng chế không chuyên’ có tiếng và luôn nhận được đơn đặt hàng của những người nông dân trong vùng.

“Người ta đặt thì mình làm”

Đây là câu trả lời của ông Hùng khi được hỏi “từ đâu ông nghĩ ra ý tưởng về việc máy dọn bùn đáy ao?”. Thực ra ý tưởng về chiếc máy được nhen nhóm từ cách đây chục năm, khi ông nghe người dân trong thôn Cầu Đào, huyện Gia Bình tới mua máy bơm và than thở về việc dọn ao mất nhiều công sức.

Lẽ thường để tát bùn đáy ao, người ta thường phải hút sạch nước và thuê nhân công để dọn bùn. Chi phí và thời gian không hề nhỏ lại làm gián đoạn quá trình nuôi trồng thủy sản nhưng không dọn thì không được, bởi thức ăn dư thừa hay chất thải của tôm cá nếu để lâu ngày dễ sinh bệnh, ảnh hưởng tới quá trình phát triển của tôm cá. Ông Nguyễn Kim Hùng kể lại: ‘Người ta bảo, tôi muốn dọn đáy ao có độ nông sâu khác nhau, anh thiết kế sản phẩm nào giải quyết được việc ấy đi”. Nghe bài toán đặt hàng như vậy ông lại đau đáu.

Cũng phải nói rằng, thời gian ấy, ông Hùng đã được biết đến khi nghiên cứu ra những chiếc máy bơm có thiết kế nhỏ gọn, động cơ khỏe và cụm bơm ly tâm được sản xuất bằng hợp kim nhôm rất bền, có thể di chuyển và lắp đặt dễ dàng. Xuất phát từ gốc nông dân, ông hiểu rõ những vấn đề của đồng quê. Chẳng thế mà dù trên thị trường có không ít những loại máy khác, giá thành cũng cạnh tranh, nhưng máy bơm “make in ông Hùng” vẫn bán đắt như tôm tươi. Chẳng hạn do mạng lưới điện ở vùng nông thôn không ổn định nên ông thiết kế để máy có thể hoạt động được trong phạm vi điện áp từ 170V-240V. Để chắc chắn tuổi thọ của máy, ông cũng cẩn thận thiết kế thêm đồng hồ Vol để theo dõi nguồn điện áp và Aptomat. Tiện lợi như vậy nên chẳng cần chiêu quảng cáo ầm ĩ nào thì chiếc máy bơm của ông đã có mặt ở rất nhiều cánh đồng và gia đình ở Hà Nội, Hải Dương, Nam Định, Vĩnh Phúc …

Những kinh nghiệm có được khi chế tạo ra chiếc máy bơm này được xem là tiền đề quan trọng để ông Kim Hùng tiếp tục nghĩ đến máy dọn đáy ao. Cái khó của trường hợp này là mỗi chiếc ao lại có độ nông sâu khác nhau. Làm thế nào để bộ phận cào và hút bùn có thể bám sát mặt ao, hút bùn vào và đẩy lên mặt đất thật không dễ giải quyết. “Đây cũng là lí do mà tôi mất tới 10 năm để tìm ra nguyên lý cho sản phẩm này” – ông Kim Hùng nói. “Tôi đã thử rất nhiều cách nhưng vẫn không được”. Ông giải thích, máy bơm được để trên phao cố định, nếu đáy ao sâu hơn thiết kế phần cào bùn sẽ bị hẫng không chạm được tới đáy ao nhưng ngặt một nỗi, đáy ao nông thì phần cào lại bị trồi lên

Ông Nguyễn Kim Hùng trong xưởng sản xuất của gia đình. Nguồn: Báo Bắc Ninh 

Một loại máy dọn ao được biết đến trên thị trường có động cơ được kết nối với buồng hút nước thông qua dây cuaroa, tuy nhiên vẫn chưa giải quyết được vấn đề này. Bởi thông thường để di chuyển phần chõ hút đến chỗ có bùn, các tạp chất và chất thải, sẽ có ít nhất một người phải di chuyển thuyền hoặc bè nổi qua các vị trị khác nhau. Việc này gặp nhiều khó khăn do buồng hút nước với đầu hút, đầu xả, phần ống hút, chõ hút được lắp đặt cố định. Quan sát trường hợp này, ông Hùng đặt vấn đề “Phải làm thế nào đấy để chiếc máy bơm có thể lên xuống, di chuyển linh hoạt mà không ảnh hưởng tới phần máy bơm bên trên”.

Cuối cùng, khoảnh khắc ‘eureka’ cho một sản phẩm mất tới 10 năm là khi ông tìm ra được nguyên lý để chiếc máy dọn bùn có thể chìm nổi theo độ nông sâu của đáy ao. Theo đó, máy hút bùn đa năng có cấu tạo xoay theo trục ngang và trục dọc, bám sát đáy ao để hút bùn, hút bã hữu cơ thức ăn thừa và vệ sinh đáy ao hiệu quả. Cái đặc biệt trong thiết kế là việc ông đặt máy bơm cố định theo chiều thẳng đứng, nếu muốn máy bơm di chuyển thì lắp đặt hệ thống ròng rọc buộc ở bên kia bờ ao với dây kéo đa năng. Bộ phận cào bùn được thiết kế di chuyển linh hoạt, có thể tự nâng và hạ để bám sát mặt ao tùy vào độ nông sâu. Theo ông, cơ chế hoạt động của bộ phận này là quan trọng nhất trong chiếc máy, còn máy bơm thì có thiết kế tương tự với những sản phẩm ông đã thiết kế trước đó.

Với khoảng 6 triệu đồng, khi mua một chiếc máy dọn bùn ao của ông, người ta có thể sử dụng nó vào ba việc là dọn sạch bùn đáy ao, sục khí và bơm nước trong ao hồ. Sau khi máy dọn bùn ao được ra mắt, bà con ai cũng phấn khởi bởi để dọn một chiếc ao có diện tích khoảng 2.000m², có thể phải chi ra tới cả chục triệu đồng trong khi chiếc máy bơm của ông Hùng giá rẻ hơn mà tích hợp được cả ba chức năng.

Đăng ký sở hữu trí tuệ vì bị nhái 

Do hiểu được tâm lý “bà con thích cái gì đó vừa rẻ, vừa bền lại đa dụng” nên sau khi hoàn thành phiên bản đầu tiên, ông lại tiếp tục cải tiến và bổ sung thêm các tính năng khác để chiếc máy có thể giúp ích cho bà con nhiều nhất trong công việc chăn nuôi, đồng áng. “Chiếc máy của tôi nếu để nguyên một chỗ thì dùng làm máy bơm, thấy cá có hiện tượng thiếu khí, chỉ cần tháo ống xả ra có thể trở thành máy sục khí và khi cần hút bùn thì có thể dọn sạch đáy ao”, ông nói không khỏi không tự hào.

Chiếc máy dọn bùn đáy ao của ông Kim Hùng đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích số 2-0002660 được công bố vào ngày 25/7/2021.

Không chỉ có máy dọn bùn ao, các sản phẩm do ông Nguyễn Kim Hùng mày mò tìm hiểu và thiết kế còn rất nhiều loại như  máy bơm chịu mặn phục vụ việc nuôi trồng thủy, hải sản vùng nước mặn, máy quạt nước làm mát bằng nước tự nhiên… Là người có nhiều sáng chế liên quan đến máy móc phục vụ nông nghiệp mang lại hiệu quả, ông Hùng mau chóng thấy được cơ hội phát triển. Vì vậy ông đã thành lập doanh nghiệp sản xuất máy móc ở quê nhà với khoảng 40, 50 nhân công. Máy bơm các loại của cơ sở sản xuất của ông được bà con ở các tỉnh miền Bắc ưa chuộng vì bền, giá cả phải chăng. Trung bình mỗi năm, ông xuất xưởng khoảng 3.000 máy các loại ra thị trường.

“Bà con nông dân nên cứ cái gì rẻ bền đẹp là thích”- ông nói. Bởi vậy, cơ sở sản xuất của ông cũng có tới gần 100 đại lý tiêu thụ trên cả nước. Tuy nhiên điều mà nhà sáng chế này cảm thấy đau đáu là các sản phẩm do ông dày công nghiên cứu, sáng tạo thường xuyên bị nhái lại. “Họ làm lại giống y hệt sản phẩm của mình” – ông nói. Bởi vậy, với máy dọn bùn ao ông quyết tâm đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ để bảo vệ cho thành quả lao động của mình.

Không chỉ vậy, để tạo ra các sản phẩm có mẫu mã đẹp, chất lượng cao theo nhu cầu của thị trường, xưởng sản xuất của ông Hùng còn đầu tư nhiều máy móc thiết bị như máy phay CNC, máy tiện CNC, máy cắt phôi tự động…

Đối với ông, việc có thể dành cả đời nghiên cứu ra những chiếc máy hữu ích cho bà con nông dân là điều khiến ông chưa bao giờ thôi tự hào.

Bích Ngọc
(Bài viết hợp tác giữa Cục Sở hữu trí tuệ và Báo Khoa học và Phát triển)